بحثی پیرامون برتری علماء شیعه از انبیاء گذشته
سوال : در بیانات یکی از اساتید اخلاق به نام غفاری آمده است که حضرت امام خمینی (ره) از انبیاء گذشته افضل هستند و ابراهیم ها باید پیش پای امام زانو بزنند. آیا این مطلب درست است و از علماء کسی را داریم که از انبیا جلو زده باشند!؟
پاسخ : خداوند متعال در مورد موسی(ع) فرمود: « وَ أَلْقِ عَصاکَ فَلَمَّا رَآها تَهْتَزُّ کَأَنَّها جَانٌّ وَلَّى مُدْبِراً وَ لَمْ یُعَقِّبْ یا مُوسى لا تَخَفْ إِنِّی لا یَخافُ لَدَیَّ الْمُرْسَلُونَ ـــــ و عصایت را بیفکن! -هنگامى که(موسى) به آن نگاه کرد، دید همچون مارى به هر سو مىدود(ترسید و) به عقب برگشت، و حتى پشت سر خود را نگاه نکرد. (خدای متعال فرمود:) اى موسى! نترس، که رسولان در نزد من نمىترسند.» (النمل:۱۰)و باز فرمود: « وَ أَنْ أَلْقِ عَصاکَ فَلَمَّا رَآها تَهْتَزُّ کَأَنَّها جَانٌّ وَلَّى مُدْبِراً وَ لَمْ یُعَقِّبْ یا مُوسى أَقْبِلْ وَ لا تَخَفْ إِنَّکَ مِنَ الْآمِنین ــــــ عصایت را بیفکن! هنگامى که(عصا را افکند و) دید همچون مارى با سرعت حرکت مىکند، ترسید و به عقب برگشت، و حتّى پشت سر خود را نگاه نکرد! (ندا آمد:) برگرد و نترس، تو از امان یافتگان هستى!»
در مورد ابراهیم(ع) نیز فرمود: « فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خیفَةً قالُوا لا تَخَفْ وَ بَشَّرُوهُ بِغُلامٍ عَلیمٍ ــــــ و از آنها (سه فرشته ای که به صورت انسان ظاهر شده بودند) احساس وحشت کرد، گفتند: «نترس(ما رسولان و فرشتگان پروردگار توایم)!» و او را بشارت به تولّد پسرى دانا دادند.» (الذاریات:۲۸)
در آیات قرآن کریم، از ترسیدن لوط(ع) و داود(ع) نیز سخن گفته شده است.
این آیات گواهی می دهند که این انبیاء، عصمت کامل از ترس نداشته اند.
این در حالی است که امام خمینی(ع) با صراحت در سخنرانی سال ۴۳ که در مسجد اعظم ایراد کردند فرمودند: « و الله من به عمرم نترسیدهام. آن شبى هم که آنها مرا مىبردند، آنها مىترسیدند من آنها را دلدارى مىدادم.»
شما فرض کنید امام خمینی، عادل بوده اند نه معصوم. اگر عدالتشان را قبول دارید پس تصدیق می کنید که ایشان این جمله را راست گفته اند. چون آدم عادل، دروغ نمی گوید. و اگر باور کردید که این جمله راست است؛ لازمه اش این خواهد بود که قبول کنید ایشان معصوم از ترس بوده اند. و عصمت از ترس، فوق عصمت از گناه است. چنین عصمتی را حتّی ابراهیم(ع) و موسی(ع) هم نداشته اند. چون آنها نیز ـ هر چند کم ـ ترسیده اند. ولی این شیعه ی امیرمؤمنان(ع) با صراحت و با قسم جلاله می گوید که: « و الله من به عمرم نترسیدهام.» حضرت موسی(ع) که مشهور است به شجاعت و دلیری، از یک مار می ترسد و فرار می کند، آن هم در حالی که با خدا در حال گفتگو کردن است، در حالی که این شیعه ی امیرمؤمنان(ع) می گوید: در عمرم، ترس را تجربه نکرده ام. از همینجا متوجّه شوید که مقام وجودی کدامیک بالاتر است.
عصمت در دریافت وحی و ابلاغ وحی، هنر نیست؛ چون این عصمت، ناشی از رتبه ی وجودی شخص نیست بلکه ناشی از حمایت ملائک است. لذا اگر این حمایت غیبی نباشد، آن عصمت هم نخواهد بود. این عصمت، لازم است تا سخن نبی، حجّت باشد. امّا عصمت از ترس، ناشی از رتبه ی وجودی شخص است. لذا چه بسا کسی عصمت خاصّ حجج الهی را نداشته باشد و از یکی نبی، افضل هم باشد. این شخص هم اگر به عنوان حجّت خدا مبعوث می شد، آن عصمت عاریتی را به او هم می دادند. امّا عصمتی که ناشی از کمال وجودی است، عاریتی نیست؛ بلکه ناشی از مقام وجودی خود شخص است؛ و این عصمت، ملاک برتری وجودی است.
مگر نشنید که رسول خدا(ص) فرموده اند: « عُلَماءُ أُمَّتِی کَأَنْبِیاءِ بَنِی اسْرائِیلَ ـــــ علماى امّت من همانند انبیاى بنى اسرائیل هستند.» (مستدرک الوسائل، ج ۱۷، ص ۳۲۰؛ بحارالانوار، ج ۲، ص ۲۲) حضرت موسی(ع) و حضرت عیسی(ع) هر دو از انبیای بنی اسرائیل هستند. لذا طبق این حدیث شریف، قطعاً برخی از علمای ربّانی شیعه، در حدّ این انبیاء هستند.
حضرت آیة الله سعادت پرور، که از علمای ربّانی و از عارفان واصلند در کتاب(رسائل عرفانى، ص۱۷۲) فرموده اند: « عالمان این امّت، بر اثر پیروى از رسول اللَّه - صلّى اللَّه علیه وآله وسلّم - به جایى مىرسند که از پیامبران گذشته افضل مىشوند، گویا روایتى هم در این باره وارد شده است.»
روایتی که این بزرگوار فرموده اند، در کتاب «اوائل المقالات» اثر شیخ مفید ـ رحمهاللَّه ـ صفحه ۱۷۸ است؛ به این صورت: « عُلماءُ امَّتِى أَفْضَلُ مِنْ انْبِیآءِ بَنِى إِسْرائِیلَ. ــــ علماى امّت من افضل از انبیاى بنى اسرائیل هستند.»
باید هم چنین باشد. اگر چنین نباشد، نزول قرآن بر این امّت، لغو می شود. اگر کلّ حقیقت قرآن برای افرادی از این امّت، قابل دستیابی نیست، برای چه کلّ این کتاب را داده اند دست این امّت؟ معاذ الله خدا، کار لغو کرده است؟
از این گونه شواهد، فراوان موجود است که ما به همین مقدار کفایت می کنیم.
منبع : مقاله منتشر شده در سایت پرسمان نهاد رهبری جهت مشاهده کلیک کنید.
- ۹۷/۰۶/۲۷